ماده شیمیایی تری کلسیم فسفات Tri-Calcium Phosphate
ماده شیمیایی تری کلسیم فسفات (TCP) که با نامهایی از قبیل تری بازیک کلسیم فسفات، کلسیم فسفات، کلسیم هیدروکسی آپاتیت و تری کلسیم مونو فسفات نیز شناخته میشود، نمکی به شدت قلیایی با فرمول شیمیایی Ca۳(PO۴)۲ و جرم مولکولی ۳۱۰.۲ گرم بر مول می باشد. تری کلسیم فسفات یک جامد سفید رنگ میکروکریستالی با حلالیت بسیار کم در آب و نامحلول در الکل میباشد ولی در اسیدهای رقیق کلریدریک یا نیتریک به آسانی قابل حل است.
این ترکیب به عنوان نمک بازی کلسیم و فسفات شناخته شده است. اکثر نمونه های تجاری “تری کلسیم فسفات” در واقع هیدروکسی آپاتیت هستند. تری کلسیم فسفات دارای پایداری شیمیایی نسبتا خوبی در محیط میباشد. این ماده شیمیایی به سه صورت پلی آمورف کریستالی, α α’ و β وجود دارد که حالتهای α و α’ در دماهای بالا پایدار هستند.
بین خصوصیات شیمیایی و بیولوژیکی فرم بتا و آلفا تفاوت وجود دارد، گرید آلفا محلولتر و تجزیه پذیر زیستی است. هر دو فرم به صورت تجاری در دسترس هستند و در فرمولاسیون مورد استفاده در کاربردهای پزشکی و دندانپزشکی وجود دارند. تری کلسیم فسفات به عنوان جایگزین بافت طبیعی استخوان میتواند استفاده شود. همچنین به عنوان جاذب قوی رطوبت در صنایع غذایی استفاده می شود.
روش تولید
تری کلسیم فسفات به صورت تجاری با تصفیه هیدروکسی آپاتیت با اسید فسفریک و آهک خرد شده تولید میشود. یکی دیگر از روشهای سنتز تری کلسیم فسفات حرارت دادن مخلوطی از پیروفسفات کلسیم و کلسیم کربنات میباشد.
CaCO۳ + Ca۲P۲O۷ → Ca۳(PO۴)۲ + CO۲
کاربردها:
صنایع غذایی به عنوان افزودنی و مکمل
صنایع تولید کننده پلیمرها
صنایع آرایشی و بهداشتی
رطوبت گیر شکر و نمک
سفید و براق کننده در صنایع سرامیک
به عنوان جلا دهنده دندان و ساخت پودر و خمیر دندان